Inderdaad! De avond is ongemak

Nadat Marieke Lucas Rijneveld winnaar werd van de International Bookerprize 2020, ging ook ik voor de bijl. Ik bestelde het boek bij mijn vaste boekhandel en was duidelijk niet de enige. Er worden momenteel stapels van verkocht. En het boek grijpt meteen aan. Het zijn heerlijke beeldende zinnen die je meetrekken het verhaal in. Hoewel je ook direct de voorliefde voor Jan Wolkers proeft in expliciete scènes. De strenge orthodoxie van het protestantisme op de Biblebelt krijgt er ook geregeld stevig van langs. Maar...!

Kortsluiting

Maar op pagina 90 is er kortsluiting in mijn hoofd. Er klopt iets niet. Rijneveld beschrijft hoe de dominee met Pasen een paars gewaad aan heeft als alle kinderen houten kruisen dragen met een brood in de vorm van een haasje. Er zitten twee krenten in als oogjes. Ik snap deze scène niet. Het is buitengewoon slordig geschreven. Ten eerste kan het hier niet om Pasen gaan, maar zal het gaan om Palmzondag. Ten tweede is het nooit een haasje, maar is het een haan. Ten derde past dit niet bij Statenvertaling, Reformatorisch Dagblad en zware mannenbroeders waarmee Rijneveld de vaak grimmige sfeer tekent.

Fact-checken

Met het boek nog op schoot, google ik me suf om de achtergrond van Rijneveld te fact-checken. Mijn echtgenoot ziet de dikke frons boven mijn neus en vraagt: “Toch niet zo’n mooi boek? Ik zie het aan je houding!” “Nee!, Marieke Lucas is verdorie gewoon gereformeerd en doet alsof die de jeugd heeft gehad van knielen op een bed violen!” Eerder was het me al opgevallen dat die het had over een liedboek met een gezang ergens in de 400. Dat is dus niet het psalmboek in oude berijming met enige gezangen.

Verdrietig

Het maakt me verdrietig. Weer is er een boek dat gemakkelijk gestoeld is op clichés. Voor elk cliché geldt dat het een kern van waarheid bevat. Anders waren het immers geen clichés geworden. Maar wat me stoort is dat het afkomstig is uit een andere stroming en gauw geplakt wordt op de stroming waartoe ik me reken. In het boek wordt vakkundig en meeslepend een frame opgebouwd. En dat frame wordt nu gelegd over mijn kerk, want ik kom uit dezelfde kringen als Rijneveld. Ook mijn doopwater was gereformeerd en werd uitgegoten op de Biblebelt. Maar juist die gereformeerde kerk werd door velen daar gewogen en te licht bevonden.

Onderzoek

Het brengt me weer even terug naar de periode van mijn afstudeerondezoek onder kerkverlaters. Ze waren stuk voor stuk opgegroeid in een vrije en ruimdenkende kerk. En ondanks dat plakten ze gemakkelijk en vooral de beelden van de orthodoxe kerk op de kerk van hun jeugd. Door dat onderzoek weet ik hoe oprecht Rijneveld ondanks alles is. Het houdt me opnieuw een spiegel voor. Kennelijk lijden we aan een enorm imago-probleem. Vertellen we eigenlijk wel genoeg wat er in onze kerk gebeurt? Vinden we wel genoeg aansluiting bij de jongere generaties om te vertellen waar het ons werkelijk om gaat? Kennelijk zijn we er niet in geslaagd om de munitie bij Rijneveld en vele anderen uit handen te slaan. En zo ben ik predikant geworden van een ontgroende kerk.

Stuur een bericht

Neem contact met me op

Heb je een vraag, een opmerking of een suggestie? Laat het me gerust weten!

Geloofswoorden.nl is een initiatief van ds. Dirk-Jan Bierenbroodspot. Dat is een hele mond vol. Wat mij betreft tutoyeren we elkaar en heet ik dus gewoon Dirk-Jan. Zoek je contact met me? Vul het formulier hiernaast in, volg me op Facebook of Instagram, stuur een Whatsapp-bericht of bel me op. Kies het communicatiemiddel dat bij je past.

Copyright 2020 ds. D.J. Bierenbroodspot ©
All Rights Reserved